بررسی سوژه و عاملیت در اندیشه فوکو

thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم اداری و اقتصاد
author سید صدرا حسینی
adviser سید حسین اطهری سید محمدعلی تقوی
Number of pages: First 15 pages
publication year 1392

abstract

حملات نظریه ساختگرایی قرن بیستم فرانسه، سوبژکتیویسم قرن 18 و 19 را به جد زمینگیر کرد؛ چرخشی نظری از جایگاه سوژه به ساختارهای منقاد کننده سوژه. می توان به جرأت قرن بیستم را قرن افول جایگاه استعلایی سوژه نامگذاری کرد. میشل فوکو فیلسوف فرانسوی، خود از طلایه داران جریان ساختگرایی فرانسوی است. او تاریخ را موضوع مورد پژوهش خود قرار داد، اما نه به آن صورت که انتظار می رفت. دیرینه شناسی و تبارشناسی روش هایی بود که فوکو با بازتفسیر آن ها، تاریخ را از سیر حوادث و رویدادهایی پیوسته که از گذشته تا به امروز به دنبال یکدیگر آمده اند به مجموعه ای از رخدادهای یکه، پیشامدی و البته فارق از آگاهی عاملان تاریخی تبدیل کرد. هدف فوکو شکستن اسطوره هایی نظیر پیشرفت، قاعده مندی، عاملیت آگاه و ضرورت های تاریخی بود. به حق می توان او را در این راه موفق و یگانه دانست. اما با عطف نظر به نقدهایی که به جریان ساختگرایی شده است، می توان پی برد که انقیاد سوژه، به جبری عظیم بدل خواهد گشت و حذف عاملیت از سوژه همبسته بی کنشی محض است. این رساله قصد دارد با توجه به محور اصلی کار فوکو که در دو روش تبارشناسی و دیرینه شناسی خلاصه می شود و با در نظر داشتن نقدهایی که بر آثار فوکو نگاشته شده است، به نظریه ای در باب عاملیت در اندیشه فوکو دست پیدا کند. از این نظر این رساله پاسخی است به منتقدین فوکو که کار او را یکسره انقیاد و اسارت می پندارند. در این رساله نشان خواهیم داد که تاریخ نگاری فوکو با تکیه بر دو روش دیرینه شناسی و تبارشناسی، منجر به ظهور تاریخی خواهد شد که اصل پیشامدی و تکینه گی بر آن حاکم است. این پیشامدگی به ظهور مکانی مناسب برای عاملیت تاریخی منجر خواهد شد که اولا بر سوژه مبتنی نیست، ثانیا تاریخمند است، ثالثا امر جزئی را دغدغه خود می داند و رابعا قلب زمان حال را نشانه رفته است.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

عاملیت و ساختار در اندیشه میشل فوکو

میشل فوکو از متفکران بینرشتهای معاصر محسوب میشودکه گستردگی و پرمایه بودن را در آثار او میتوان یافت. به دلیل گستردگی دامنه آثار وی، تفسیرهای متعدد و متنوعی از آثار وی صورت گرفته که این تفسیرها باعث شده که آرا و اندیشههای فوکو از چشماندازهای متفاوتی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. باتوجه به اینکه آرا و اندیشههای فوکو مبتنی برتلفیق گسترده سنتهای فلسفی معاصر بوده لذا به شکلگیری ترکیب نظری ت...

full text

عاملیت و ساختار در اندیشه میشل فوکو

full text

بررسی و نقد اندیشه فوکو

full text

نقد گفتمان فلسفی مدرنیته: سوژه، حقیقت، و قدرت در اندیشه میشل فوکو

بنیاد دوئالیسم فلسفه غرب، که در مدرنیته به تجلی نهایی خویش رسید مبتنی بر تضاد عقل/ غریزه، آسمان/ زمین، روح/ تن، و لذت/ اخلاق بود. فوکو نقد این دوئالیسم را که با نیچه، هایدگر، مارکس، و فروید آغاز شده بود به سرمنزل نهایی خویش، به نفع غریزه/ زمین، رساند. این مقاله به بررسی اندیشه های میشل فوکو، گسست وی از گفتمان فلسفی/ سیاسی مدرنیته، و تداوم های وی بر آن ها می پردازد. مدرنیته با اومانیسم، ادعای نف...

full text

گفتمان قدرت در اندیشه میشل فوکو

گفتمان قدرت در اندیشه میشل فوکو تابع نظریه ” دانش، قدرت، رژیم حقیقت “ است .اندیشه پرسشگر وی از یک سو کار اندیشیدن را دشوار می کند و از سوی دیگر لذتاندیشیدن را به محقق می چشاند . وی در تلاش است تا انسان ها را به قلمرو نااندیشیده هاببرد . از راه اندیشیدن به نااندیشیده ها، چیزهایی کشف می شود که در حالت طبیعی صامتهستند . لذا باید اندیشه ها ی او را مخالف همه چیزهایی دانست که جهان شمول و بدیهیمی نمای...

full text

نقد گفتمان فلسفی مدرنیته: سوژه، حقیقت، و قدرت در اندیشة میشل فوکو

بنیاد دوئالیسم فلسفة غرب، که در مدرنیته به تجلی نهایی خویش رسید مبتنی‌بر تضاد عقل/ غریزه، آسمان/ زمین، روح/ تن، و لذت/ اخلاق بود. فوکو نقد این دوئالیسم را که با نیچه، هایدگر، مارکس، و فروید آغاز شده بود به سرمنزل نهایی خویش، به نفع غریزه/ زمین، رساند. این مقاله به بررسی اندیشه‌های میشل فوکو، گسست وی از گفتمان فلسفی/ سیاسی مدرنیته، و تداوم‌های وی بر آن‌ها می‌پردازد. مدرنیته با اومانیسم، ادعای نف...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم اداری و اقتصاد

Keywords

عاملیت سوژه تاریخ فوکو

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com